Lezing Seneca Congres 3 september 2014, ‘Van EGO naar Ecosysteem: Goed leven – mooi werk – met elkaar’

Resumé lezing Pieter De Kroon, tot voor kort CEO bij Vanboeijen en winnaar van de prijs voor Business improvement manager 2013 en European Quality Leader 2013.

‘Van EGO naar Ecosysteem: Goed leven –  mooi werk – met elkaar’

Pieter de Kroon neemt zijn eigen worsteling als bestuurder als voorbeeld voor de manier van besturen waarnaar we nu op zoek zijn: echt luisteren naar medewerkers en hen echte verantwoording – eigenaarschap – durven geven. Met zijn team heeft hij deze manier van werken de afgelopen jaren succesvol geïmplementeerd bij Vanboeijen: met Regie op locatie (ROL) bespreken cliënten, verwanten en medewerkers samen knelpunten en zoeken gezamenlijk naar oorzaken en pragmatische oplossingen. Op die manier komen verbeteringen, grote en kleine, tot stand.

De passie is zo dichtbij!
De Kroon bespreekt op boeiende wijze vooral zijn eigen weg naar luisterend leiderschap. Hij geeft aan dat bij businesscases en risicoanalyses meestal één ding wordt vergeten: het ego van de bestuurder, die graag ‘groter’ wil worden en zelf niet echt meegaat in veranderingen. Die neiging onderkende hij ook bij zichzelf in het begin van het transitieproces bij Vanboeijen: “Ik liep vast in beschrijvingen, ik keek naar iedereen en vond daar iets van. Maar ik verbond de verandering niet aan mezelf.”

Zijn leerpunten bij veranderingstrajecten:

1. Kijk naar de rationaliteit, maar niet alleen, er is meer

2. Hoe lopen de (samenwerkings)processen? Hoe werk je samen met andere mensen/partijen in dat proces?

3. Hoe zit het ego van de bestuurder in die verandering?

Vooral dat laatste maakt het verschil, is zijn ervaring. De Kroon neemt zijn eigen rol bij Vanboeijen onder de loep: het heeft lang geduurd voordat hij klaar was om niet zijn medewerkers het nog ééns uit te leggen, maar echt te luisteren naar hen, open te staan voor wat er daadwerkelijk speelt bij clienten en hun ouders/verwanten en medewerkers in de regio’s. Vooral op bezoek in de regio’s kwam het inzicht: “Als je de medewerkers ziet en hoort, voel je het enthousiasme voor hun werk. De passie is zo dichtbij!”

Belangrijk is het om niet in je eigen thema’s te blijven herhalen, maar echt te reflecteren op je eigen ego in dit proces. Pas toen hij de transitie in zichzelf verinnerlijkt had, zijn er stappen gemaakt naar regie op locatie, naar eigenaarschap van de medewerkers, zonder terug te vallen in de oude processen/protocollen. Als zo’n transitie niet echt goed doorzet, schuilt ook bij medewerkers het gevaar dat zij neiging hebben om terug te vallen naar die oude processen en protocollen. Theory U (Otto Scharmer) heeft hier erg bij geholpen.

Sturen op de goede resultaten

De Kroon staat stil bij de vraag hoe hij de transitie naar Regie op locatie moest vertalen in concrete plannen. Het werd hem duidelijk gemaakt dat hij zoveel dikke rapporten kon schrijven als hij wilde, maar die lezen medewerkers niet. Als leider moet je de onderstroom raken, de cultuur in de organisatie werkelijk veranderen. Dat betekent sturen op de goede resultaten, focussen op het proces en niet op cijfers. Wetenschappelijk onderzoek bij o.a. het MIT (Massachusetts Institute of Technology) onderbouwt dat dit niet alleen en individuele ervaring is, maar dat de gaat om brede noodzakelijke maatschappelijke transformatie. Het raakt ons allemaal.